Problem braku dostępności miejsc postojowych zdarza się w niemal każdej wspólnocie mieszkaniowej. W celu jego uniknięcia deweloperzy starają się sprzedawać nabywcom lokali mieszkalnych przypisane do nich miejsca postojowe w halach garażowych lub obok budynków. Miejsca te sprzedawane są jako odrębny przedmiot własności, jako przynależność do lokalu albo jako prawo do korzystania z wyłączeniem innych osób. Z uwagi na ograniczenie objętości artykułu poszczególne podstawy prawne do korzystania z nich nie będą jednak szerzej omówione.
Pomimo nabycia prawa do miejsca parkingowego, nie należą do rzadkich sytuacje, gdy zostanie ono zajęte przez osobę nieuprawnioną. W takim wypadku osoba uprawniona ma niestety ograniczone możliwości usunięcia zaparkowanego bezprawnie pojazdu. Teoretycznie może zlecić odholowanie pojazdu zajmującego bezprawnie jej miejsce, jednak wiąże się to ze znacznymi kosztami, które musiałaby ponieść i to bez żadnej gwarancji uzyskania ich zwrotu, zwłaszcza gdy użytkownik tego pojazdu nie jest znany. Zarządcy nieruchomości zwykle odmawiają pomocy, tłumacząc to brakiem podstaw prawnych. Podobnie pomocy odmawiają funkcjonariusze straży gminnych lub miejskich oraz Policja, twierdząc że sprawa ma wyłącznie cywilny charakter. Czy słusznie? Naszym zdaniem nie.
Zgodnie z art. 284 § 1 k.k. kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jak wskazuje się w orzecznictwie sądowym: „W przepisie art. 284 § 1 KK, w przeciwieństwie do kradzieży nie musi dochodzić do zaboru rzeczy. W przypadku przywłaszczenia przedmiotem wykonawczym nie musi być cudza rzecz ruchoma, gdyż przepis ten rozszerza katalog przedmiotów wykonawczych także o cudze prawa majątkowe. Do znamion należy również rozporządzenie jak swoim własnym prawem majątkowym, a takim prawem o charakterze majątkowym jest prawo własności nieruchomości. Nie ma tu znaczenia kwestia posiadania, czyli stanu faktycznego, ale właśnie prawa własności.” (zob. wyrok SA w Szczecinie z dnia 9 stycznia 2013 r., II AKa 235/12). Ponadto należy zauważyć, że sposób realizacji znamienia czasownikowego "przywłaszcza sobie" w odniesieniu do prawa majątkowego uzależniony jest od rodzaju tego prawa. Czynność sprawczą należałoby rozumieć jako zachowanie się w taki sposób, jakby sprawca był uprawniony z tytułu prawa majątkowego, którego czyn ten dotyczy (wyr. SA we Wrocławiu z 7.2.2019 r., II AKa 89/18, Legalis; wyr. SA w Warszawie z 15.10.2018 r., II AKa 173/18, Legalis). Jak stwierdził Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, "przywłaszczenie prawa majątkowego przez sprawcę będzie więc wyrażać się w takim zewnętrznym zachowaniu jakby mu to prawo przysługiwało.” (wyr. z 7.2.2019 r., II AKa 89/18, Legalis). Popełnienie przestępstwa przywłaszczenia prawa majątkowego (art. 284 § 1 KK) nie jest uzależnione od uprzedniego jego posiadania. Posiadanie, jako instytucja prawa cywilnego, oznaczająca stan faktyczny, polegający na władaniu określoną rzeczą przez posiadacza (art. 336 KC), nie obejmuje swoim zakresem praw majątkowych. Wymóg posiadania dotyczy jedynie cudzej rzeczy ruchomej (zob. post. SN z dnia 12 lutego 2009 r., IV KK 3/09, Legalis).
Uwzględniając powyższe poglądy orzecznictwa można więc przyjąć, że bezprawne zajęcie prywatnego miejsca parkingowego może stanowić przestępstwo przywłaszczenia, w związku z tym Policja powinna w takim wypadku wszcząć i przeprowadzić postępowanie karne
Comentarios